Gesprek met Anna Franziska Jäger & Nathan Ooms over hun nieuwe voorstelling: "Modesta heeft een manische energie in zich”

Op 2, 3 en 4 oktober opent CAMPO het seizoen met een eigen productie: de langverwachte nieuwe creatie van Nathan Ooms & Anna Franziska Jäger. In Modesta (play of language and lips), hun eerste groepsvoorstelling, gaan Ooms & Jäger op hun manier op zoek naar Modesta, een personage uit The Art of Joy van de Italiaanse schrijfster Goliarda Sapienza. “De vraag wie Modesta is, is ook de vraag die de voorstelling zelf drijft.”

Hoe zouden jullie Modesta typeren en hoe komt zij aan bod in de voorstelling?

Nathan: Modesta als hoofdpersonage is een ambigu begrip, omdat het eerder een soort gedaante is die verschijnt, verdwijnt en verschillende vormen aanneemt, die via tekst, beweging en geluid uitdrukking vinden. Het personage wordt getekend door een sterke wilskracht, en ze vindt een manier om pijn in plezier te veranderen. Ze heeft een sterk vermogen om de taal naar haar hand te zetten en daarmee bepaalde ideeën of conventies om te keren.

Modesta verwijst naar het hoofdpersonage uit het boek The Art of Joy van Goliarda Sapienza, geschreven in de jaren 60 van de vorige eeuw, maar wij hebben haar uit die context verwijderd: weg van Sicilië, weg van de twintigste eeuw en ook weg uit het format van het boek. Daardoor is ze een soort idee geworden, op zoek naar een nieuwe vorm. Die vorm creëren we in de voorstelling.

We hebben het realisme van het boek achtergelaten, en zijn vooral met de taal zelf gaan spelen, vandaar de ondertitel van ons stuk: play of language and lips. In die zin is de voorstelling een zoektocht naar Modesta waarin we hopen het publiek op de een of andere manier mee te nemen. De vraag wie Modesta is, is dus ook de vraag die de voorstelling zelf drijft.

Hoe zijn jullie bij het boek terechtgekomen?

Anna Franziska: Ik ben het toevallig online tegengekomen, met het onderschrift: ‘can’t put this book down’. Ik ben het beginnen lezen en raakte gefascineerd. Modesta triggerde mij; ze lijkt op een andere manier te denken en een ander soort karakter te hebben. Zij moet een vreemd wezen geweest zijn voor haar tijd en ook nu. Tegelijk had ze een soort plezier in het leven, een soort onvoorwaardelijke liefde voor het leven. Maar je kan niet precies zeggen waar dat dan vandaan komt. Ze heeft een soort manische energie in zich. De schrijfster Goliarda Sapienza heeft een bewogen leven gehad en het lijkt soms dat ze dat boek geschreven heeft omdat ze het personage misschien zelf niet kon of wilde zijn. Het boek lijkt een obsessieve bevestiging van het leven. In die zin contrasteert dit vertrekpunt met ons vorig werk, waarbij personages vastzaten in iets en zichzelf. Modesta daarentegen wil zichzelf in de wereld plaatsen en laat zich daarbij leiden door haar verlangenen.

Zouden jullie anderen aanraden om het boek ook eens te lezen?

Anna Franziska: Zeker!

Nathan: Ook nadat je onze voorstelling gezien hebt, kun je zeker het boek lezen zonder een gevoel van herhaling te hebben. De voorstelling is een interpretatie, een eigen verbeelding rond Modesta, die veel van het boek onaangeraakt laat.

Voor de kostuums en scenografie werken jullie opnieuw samen met Carly Rae Heathcote, voor de muziek met Lander Gyselinck en voor dramaturgie met Bojana Cvejić. Hoe dragen zij bij aan de sfeer van de voorstelling?

Nathan:  Met Carly hebben we doorheen de samenwerkingen een intieme band opgebouwd en ze is altijd nauw betrokken bij het geheel van onze ‘onderneming’. We werken vanuit een gedeelde verbeelding, en het visuele karakter ontwikkelt zich zo in parallel met de tekst en choreografie. Tegelijk brengt ze voor ons onverwachtse elementen binnen die ons denken over de voorstelling uitdagen.

Anna Franziska: Lander is een fantastische muzikant en heeft heel veel ideeën over wat muziek op theater kan betekenen. Zijn muziek  bevindt zich het melancholische en het euforische. Er zit veel energie tussen die tegenstelling.

Nathan: Aangezien we een elliptisch levensverhaal vertellen, vormt het voorbijgaan van de tijd een rode draad in de muziek. Naast het creëren van de muziek daagt hij ons uit om op een muzikale manier na te denken over bijvoorbeeld de teksten en op die manier een interactie tussen de twee te creëren.

Anna: Het is de derde keer dat we met Bojana als dramaturg samenwerken en zij is altijd een inspirerende en kritische gesprekspartner tijdens de verschillende fases van het proces, zowel wat betreft de inhoud als de manier van werken. Ze daagt ons uit helder te blijven denken, zeker wanneer de chaos en veelheid van het creatieproces overweldigend zijn.

Dat we samen met Christine De Smedt, Arthur Loontjens en Rosie Sommers op het podium staan, is van onmiskenbaar belang. Die groep als collectieve energie is essentieel in onze zoektocht naar Modesta. Het is niet één iemand die één personage speelt; het personage ontstaat via de connectie tussen verschillende performers.

Het is niet jullie eerste samenwerking, integendeel. Jullie creëerden samen Bartlebabe (2021), Ambient Theatre Fury (2022) en DONKEY (2023). Wat maakt jullie als artiesten zo complementair?

Anna Franziska: Wij werken graag samen omdat we onze complementaire verlangens bij elkaar krijgen. Dat zijn verlangens rond enerzijds abstractie en vorm, en anderzijds fictie en de creatie van personages en een vorm van vertelling.  Nathan heeft een meer choreografische verbeelding, ik misschien meer een theatrale. Die verschillende interesses dagen elkaar uit en daardoor is er wel altijd iets waardoor we verrast worden bij elkaar en waardoor we blijven zoeken. Niet altijd een evidentie, maar wel telkens een uitnodiging om samen te werken.